Çocukluk Çağı Apraksisi Nedir ? Belirtileri Nelerdir ?

Apraksi Nedir ?

Beceri gerektiren istemli hareketin, planlanması ve programlanmasıdır.

Konuşma için;

Konuşma esnasında beynimizde öncelikle bir düşünce oluşur. Bu düşünceyi sözcüklere dökmeden önce beynimiz o sözcüğü nasıl üreteceğimize dair plan ve program yapar. Bu planlamada amaç; sözcüğün seslerini doğru anda, doğru sırada, doğru biçimde, doğru hızda ve doğru kas gerginliğinde üretmektir. Çok basit haliyle örneğin; koy kelimesini söylemek için ‘k’ sesini söylerken dili arkaya doğru çekmek ve dilin arka kısmını damağa doğru yükseltmek, ardından söylenecek ‘o’ sesi için dudakları aynı zamanda büzmek, o sesine geçince dilin arka kısmının damakla temasını kesmek ve ardından ‘y’ sesi için dilin daha ön pozisyona gelerek tekrar yükselmesi gerekir. Tüm bunları yaparken bu hareketlerin tümünün; doğru anda, doğru sırada, doğru biçimde, doğru hızda ve doğru kas gerginliğinde olması gerekir. Tüm bunlar saliseler içerisinde gerçekleşmektedir.

Çocukluk çağı apraksisi; tüm bunların “kaslarla alakalı bir problem-güçsüzlük olmamasına rağmen” koordineli bir biçimde yapılamamasının, konuşma için gerçekleşen planlama-programlama basamağındaki nörolojik bir bozukluktur.

Yani çocuk ne söyleyeceğini gayet iyi bilse de, söylemek için gereken kas hareketlerini planlamada problem yaşadığı için kelimeyi üretmekte zorlanır.

Çocukluk çağı apraksisi neden olur?: ÇÇKA, beyin kanaması veya travmatik beyin hasarı gibi nörolojik hasar sonucu ya da duyusal bilginin alınıp işlenmesindeki sorunlardan ortaya çıkabilir fakat birçok ÇÇKA vakasının bilinen bir nedeni bulunmamaktadır.

• ÇÇKA, her 1000 çocuktan %5-10 arasında görülür.

• ÇÇKA, diğer dil ve konuşma bozukluklarıyla birlikte de görülebilir.

Çocukluk çağı konuşma apraksisinin belirtileri nelerdir?

• Konuşmayı başlatmakta güçlük

• Sesleri taklit etmede güçlük

• Arama davranışı (Hedef sesi üretmek için doğru ifade konumlarını arama)

• Tutarsız hatalar (Bir kelimeyi üretirken ilk denemede yaptığı bir hatayı diğer denemede yapmama ya da ikinci bir denemede farklı bir hata yapma)

• Ünlülerde de bozulma (Tak yerine tok, koy yerine kay demek gibi)

• Prozodik hatalar (uygun olmayan tonlama, duraklama ve vurgu, heceleyerek konuşma, yavaş konuşma hızı)

• Sözcük sonuna ünlü ekleme (aç demek yerine aça, açi…)

• Çalışmaları günlük hayata aktarmada zorlanma

• Kelime uzunluğu arttıkça konuşma hataları da artar

• Tekrarlayıcı hatalar veya hareketler vardır

• Otomatik konuşma (1’den 10’a sayma, haftanın günlerini sayma gibi), spontan konuşmasından daha iyi üretilir.

ESRA ÖLMEZ

Dil ve Konuşma Terapisti