Dikkat Eksikliği için Öneriler

‘’Hocam dikkat eksikliği için çalışma önerir misiniz? ‘’

‘’hocam çocuğumun dikkati çok dağınık, neler yapabiliriz?’’

Tarzında çok fazla soru alıyorum. Hem bu sorulara cevap vereceğim hem de doğru bilinen yanlışlardan bahsedeceğim. Bu yazıdan sonra dikkati geliştirmek için neler yapacağınızı kavramış olacaksınız.

DİKKAT İÇİN ÖZEL ÇALIŞMA YOK

Dikkat geliştirmek için özel etkinlik, oyun gibi çalışmalara inanmıyorum. İlgi duymadığımız bir kişi veya olayı nasıl takip ederken dikkatimiz dağılıyorsa, çocuklarda da bu durum aynı şekilde gerçekleşiyor. Yine ilgilerimiz doğrultusunda dikkatimizi yoğunlaştırıyorsak, çocuklarda aynı şekilde ilgi derecelerine göre dikkatlerini yönetiyorlar.

O zaman ne yapacağız? Çocuğun ilgi duyduğu oyun, oyuncak ve etkinlik türlerinin içinde dikkat süresini arttırmak için çalışmalar yapacağız. Örneğin, kumda oynamayı seven bir çocuk 2 dakika süreyle dikkatini yöneltebiliyorsa, demek ki biz bu oyun içerisinde dikkatini arttırmak için çalışmalar yapacağız ve 2 dakikalık süreyi yaşına uygun sürelere yükseltmeye çalışacağız.

SEBEBİ BULMAK ÖNEMLİ

Ailelerin ‘’bu çocuğun dikkati dağınık’’ demesinin en büyük sebebi, ailelerin beklentisinin yüksek olmasıdır. Aileler istiyorlar ki, ders işler gibi 40 dakika boyunca çocukları etkinlik yapsın. Ama çocuk doğal ortamı olan ev ortamında, yapılandırılmış şekilde bu kadar tutamazsınız. Çocukların yaşı küçüldükçe dikkat süresinin de düşeceğini, bunun gayet normal bir durum olduğunu da bilmemiz gerekiyor. DEHB’li bireyleri bu noktada ayırıyorum onlara ayrıca değineceğim.

Eğer etkinlik içerisinde dikkatimiz dağılıyorsa, sürdürülebilir dikkatimiz çok kısa ise bunun sebeplerini mutlaka bulmamız ve bu sebeplere müdahale geliştirmemiz gerekiyor.

Sebepleri şöyle kategorize edebiliriz;

Motivasyon / ilgi eksikliği: Eğer çocuk ilgi duymadığı, sevmediği bir çalışmanın içindeyse, yorgunsa, fizyolojik ihtiyaçları karşılanmadıysa, oryantasyon (uyum) süreci zayıf ve kendini güvende hissetmiyorsa mutlaka dikkati dağınık olacaktır.

Uyaran fazlalığı: Oyun çağındaki bir çocuk, oyuncaklarla dolu bir ortamda ise gözü mutlaka raflardaki oyuncaklarda olacaktır. Bu durumda, planlanan etkinliği sürdürememesine sebep olur. Aynı şekilde ev ortamında da durum buna benzerdir. Bu tarz noktalarda dikkat dağıtıcı unsurları azaltmak ve çevreyi sadeleştirmek gerekir.

Dürtüsellik / kontrol zayıflığı: Bu aşamaya kadar hepimizin bildiği noktalardı. Kontrol zayıflığı çocuğun kendi kendinin dikkatini dağıtması diyebiliriz. Siz bu yazıyı okurken, aklınızdaki düşünceleri durduruyorsunuz, çevredeki sesleri, görüntüleri algılıyorsunuz ama zihniniz onları eliyor ve yazıya odaklanıyor. Bu kontrol zayıflığı bu elemenin olmaması ve hedefte kalamama diyebiliriz.

KONTROL ZAYIFLIĞI İÇİN NELER YAPILABİLİR?

Parkur çalışmalarını hepimiz artık biliyoruz. Bu çalışmaların birçok faydası olduğu gibi temel prensibi ‘’dikkatini parkura vererek çalışmayı tamamlaması’’. Parkur çalışmasının içinde elindeki nesneyi düşürmeden hedefe götürmeye çalışan bir çocuğu hayal edin. Etraftan sürekli uyaranlar geliyor ama o uyaranlara dikkatini verirse elindeki nesneyi düşürecek bu yüzden gelen uyaranları elemeyi ve parkura ODAKLANMAYI tercih ediyor. Hareket eğitimi videoları paylaşan sayfaları incelediğimde temel prensibin bu olduğunu sıklıkla görüyorum. Yürüme bandında yürüyen çocuğun önüne aralıklarla nesne koyuyorlar çocuk onlara takılmadan üstünde atlıyor. İki eli duvarda hafif eğimli yüzeyde yan yan yürüme yaptırıyorlar, ellerini çekerse düşecek nereye bastığına dikkat etmezse yine düşecek. Kısacası mecbur dikkatini vermek, çevresel uyaranları reddedip işiyle ilgilenmek zorunda kalıyor.

Şenlik ve festivallerden hatırlayacağınız yumurta taşıma oyunu + parkur harika dikkat çalışmasıdır. Çocuklara ağızda taşıtmamıza gerek yok (: ellerinde taşıyarak parkuru tamamlamaları kafi. Evdeki sandalyelerin üzerinde yürüme, masa altından geçme, katlayacağınız bir halının üstünde denge tahtasında gibi yürüme gibi parkurlar rahatlıkla yapılabilir. Çocuklarla birlikte sizde parkura katılın, tezahürat yapın ve işi eğlenceli kılın (:

İŞİTSEL VE GÖRSEL DİKKAT

Bu becerileri çalışmanın en güzel yolu, becerilerle ilgili hazırlanmış hazır setlerden çalışmaktır. Bu alada birçok etkinlik ayrıca internette bulabilirsiniz AMA belli bir taksonomik sıra izlemedikleri için pek kaliteli bir süreç olmuyor. Bu setlerin en güzel tarafı kolaydan zora bir sıra izlemesi ve bir sonraki aşamanın belli olmasıdır. Önkoşul beceriler dikkate alınarak hazırlanmış ve yaş gruplarına göre organize edilmiş olması da çok önemlidir. Ayrıca ayırt edici özellikleri de var, çocuk hangi aşamada zorlanıyorsa eksiğini de belirlemiş oluyorsunuz.

· Osman Abalı dikkat güçlendirme seti

· Dizge işitsel dikkat

· Çocuk akademi dikkat setleri en çok beğendiklerimdir.

PÜF NOKTALAR

• Aldığınız setlerdeki çalışma yapraklarını oyunlaştırabilirsiniz.

• Dikkat süresini arttırmak için önce çocuğun mevcut performansını ölçmek gerekiyor. O noktadan başlayarak küçük küçük arttırmak gerekir.

• Uyaran kontrolü sağlamak için en az dikkat dağıtıcı ortam ve parkurdan başlayıp, kademeli olarak çevresel uyaranları arttırabilirsiniz.

• Çocuğun motivasyon kaynağını bulmak birçok çalışmayı bir anda dikkatli şekilde yapmasını sağlayabilir.

• DEHB tanılı bir çocuk ise ilaç desteği, mutlaka çocuk psikiyatrisi tarafından değerlendirilmeli ve bu noktada aile de ön yargılı olmamalıdır.

• Otizmin semptomlarından biri de uyaranları doğru işleyememek ve doğru tepkileri verememektir. Bu tarz vakalarda sadece dikkat çalışarak dikkati geliştiremezsiniz. Çocuğun bütün gelişimi ön planda tutulmalıdır.

• Çocuğa uygun beklenti içinde olmakta elzemdir şarttır.

• DEHB için ilaç konusunda şu yazıyı okuyabilirsiniz > Dehb nedir ?

Sorularınızı soru/cevap kısmından yazabilirsiniz.

SELÇUK BAYRAM

ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENİ