Evde Çocuğumu Nasıl Destekleyebilirim ? 2

Merhaba sevgili okuyucular...

Sosyal, iletişim, dil konuşma, kavram ve bilişsel beceriler için evde çocuğumu nasıl destekleyebilirim diye merak ediyorsanız desteklemek amacıyla kullanabileceğiniz stratejileri anlatmaya devam ediyorum.

Bu yazıda Ulaşılamaz hale getirme, Seçenek Sunma ve Etkinliği eksik bırakma stratejilerinden bahsedeceğim. Örnekleri inceledikten sonra kendi çocuğunuza göre amaçları uyarlamayı ve çevresel düzenlemeler yapmayı ihmal etmeyiniz.

Unutmayınız ki her çocuk farklıdır.

Ulaşılamaz Hale Getirme

Çocuğun ilgi duyduğu ya da istediği nesneler, oyuncaklar, yiyecekler ve içecekler fiziksel açıdan ulaşamayacağı ama görebileceği yerlere konur. Böylece elde edebilmek için iletişim başlatması zorunlu hale getirilir.

Gösterebilir, elinizden tutup sizi oraya götürebilir, sizi çağırabilir, sadece göz teması kurabilir veya gidip tek başına almaya çalışması bile iletişim olarak sayılmalıdır.

• Geçici süreyle kullanmak gerekir.

• Bu yöntemde çocuk öfke nöbeti geçirirse farklı yöntemlere geçilmelidir.

• Bu yöntem ceza olarak kullanılmamalıdır.

• Bu teknik çocuğun iletişim başlatacağı anlamına gelmez.

Örnek 1:

Amaç: ‘’akranlarıyla iletişime geçme’’

-Öğretmen Legoları şeffaf kapalı bir kutuya koyarak ulaşılamaz hale getirir.

-Çocuk kutuyu açmaya çalışarak ilgisini gösterir.

-Öğretmen çocuğa ‘’ arkadaşından yardım alabilirsin.’’ Der.

-Çocuk arkadaşından yardım ister.

-Arkadaşı çocuğa yardımcı olur. Legolara ulaşan çocuk doğal olarak pekiştirilmiş olur.

-Sizlerde bu örnekten yola çıkarak sosyal becerilerin öğretiminde grup eğitiminde çocuğa fırsatlar yaratabilirsiniz.

Örnek 2:

Amaç: ‘’işaret parmağı ile işaret etme becerisi’’

-Anne çocuğun çok sevdiği yiyeceği, ulaşamayacağı bir yere koyar.

-Çocuk yiyeceği görür gider ve ‘’ıhh ıhh’’ diyerek yardım ister.

-Anne gelir ve ‘’ne istiyorsun? ‘’ diye sorar.

-Daha sonra çocuğun işaret parmağını fiziksel yardımla yiyeceğe dokundurur VE ‘’anladımmmm sen ….yı istiyorsun.’’ Der.

Yiyeceği çocuğa verir ve çocuk yiyeceğe ulaştığı için doğal olarak pekiştirilmiş olur.

• Ailelere tavsiyem çocuğun en çok vakit geçirdiği üç oda ve her oda da ikişer nesne olarak çevreyi düzenlemeleridir. Çocuğun iletişim seviyesine uygun beklenti içerisinde olmak kriz çıkmasını önler. Birçok aile bu tekniği uygulamakta ama fazla zorladıkları için çocuklar ağlama davranışı göstermekte ve daha sonra aile istediklerini yapmakta. Bu durum ağlamayı pekiştirir o yüzden krize sebebiyet vermeden çalışmayı tamamlamak gerekir.

Seçenek Sunma

• Seçenek sunma çocuğunuza kazandırmak istediğiniz yeni kavramlarla uygun şekilde deneyim yaşama fırsatı sunar. Çocuğa model olmanız için kullanabileceğiniz etkili bir yoldur.

• Seçenek sunma aynı zamanda çocuğunuza saygı gösterdiğinizi ve sizi onun yönlendirmesini istediğinizi gösterir.

• Örneğin ‘’top mu arama mı istiyorsun?’’ sorusu seçenek sunar ve aynı zamanda talep etmeyi içerir. Çocuğa vereceği yanıt için de model olunmuş olur.

• Etkinlik oyun zamanlarından önce ne oynamak istediği, dışarı çıkacağı zaman kıyafetleri, yemek zamanı yiyecekleri seçenek olarak sunmak doğal fırsatları değerlendirmeye güzel örneklerdir.

Örnek 1.

Amaç: ‘’ sözcük öbeklerini (kırmızı kitap, mavi balon VB) kullanma.’’

-Çocuk ve annesi parka gideceklerdir.

-Anne çocuğunu giydirirken ‘’mavi pantolonunu mu giymek istiyorsun, kırmızı pantolonunu mu? ‘’ diyerek seçenek sunar.

-Çocuk mavi pantolonu işaret eder.

-Anne ‘’ anladımmm sen bugün MAVİ PANTOLON giymek istiyorsun’’ diyerek sözcük öbeğine model olur.

-Çocuk ‘’ maii pantol’’ der. (Örneği özellikle böyle verdim çocuğun nasıl konuştuğuna değil ne dediğine odaklanmalıyız.)

-Anne mavi pantolonu giydirir ve çocuk doğal olarak pekiştirilmiş olur.

Etkinliği Eksik Bırakma

Çalıştığım öğrencilerde soru sorma becerisi ve talep etme becerisini arttırmak için çok sık kullandığım ve en sevdiğim stratejilerden biridir.

Örnek 1:

Amaç: ‘’ nerede sorusunu sorma becerisi’’

-Çocuk bultak(puzzle) oyununu annesi ile oynar.

-Anne bultakların bir parçasını yakında bir yere saklar.

-Çocuk parçaları tamamlayıp bir parçanın eksik olduğunu fark edince aranmaya başlar.

-Anne yönlendirici konuşmalar yapar. ‘’ ne arıyorsun’’ ‘’bir şey mi eksik ‘’ vs.

-Çocuk ‘’köpek nerede?’’ diye sorar

-Anne ‘’ aa sen köpeği arıyorsun’’ der ve 5 saniyelik bir aramadan sonra ‘’ aa köpek buradaymışş’’ diyerek bulur ve çocuğa verir.

-Çocuk aradığı nesneyi elde ettiği için doğal olarak pekiştirilmiş olur.

YAZI SERİSİNİN 1. YAZISINI OKUMAK İÇİN TIKLA

YAZI SERİSİNİN 3. YAZISINI OKUMAK İÇİN TIKLA

SELÇUK BAYRAM

ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENİ