Her Hareketli Çocuk Hiperaktif Midir? Hiperaktif Çocuklar için Oyun ve Egzersiz Önerileri
“MODERN EBEVEYNLİĞİN HİPERAKTİVİTE TAKINTISI”
KABA BİR TABİRLE “AĞIZLARA YAPIŞAN” BU HİPERAKTİVİTE NEDİR, GELİN BİRLİKTE BAKALIM.
Her çocuk eşsizdir; her birinin farklı bir hikayesi, enerjisi ve dünyayı keşfetme yolu vardır. Bu yüzden her hareketli çocuk hiperaktif değildir, tıpkı her sakin çocuğun da sorunsuz olduğu anlamına gelmediği gibi. Hiperaktif çocuklar, bazen çevrelerindekilerden farklı bir tempoda öğrenir ve deneyimler yaşar. Ancak bu farklılık, onların başarısına engel değildir. Aksine, doğru bir anlayış ve destekle, hiperaktiviteyi bir avantaja dönüştürmek mümkündür. Çocuklarımızın potansiyelini keşfetmek ve onları en iyi şekilde desteklemek için önce onları anlamamız, sabırlı ve sevgi dolu bir yaklaşımla yanlarında olmamız gerekir. Bu yazımda siz kıymetli ebeveynlerim için, hiperaktiviteyi tüm yönleriyle ele alacak ve çocuğunuzun gelişimine katkı sağlayacak önerilerle sizinle olacağım. Hadi başlayalım.
Çocuklarımızı Anlamak ve Desteklemek
Çocukların her biri birer bireydir; her biri kendi içinde eşsiz, canlı, hareketli ve keşfetmeye açıktır. Ancak bazı çocuklar, yerlerinde duramayan enerjileriyle çevrelerindekileri şaşırtabilir, hatta bazen zorlayabilir. Bu noktada “hiperaktivite” kavramı devreye girer. Peki, hiperaktivite nedir ve çocuklarımızı nasıl destekleyebiliriz?
Hiperaktivite Nedir?
Hiperaktivite, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) kapsamında ele alınan bir durumdur. Bu, bir çocuğun yaşı ve gelişim düzeyine göre olağandan daha hareketli, sabırsız ve dikkati dağılmaya yatkın olması durumudur. Ayni zamanda sorumluluklarını yerine getirmeme, günlük rutin becerilerde de zorlanma, sıralı işlemleri ve yapacakları görevleri unutma yaşanabilir. Ancak unutulmamalıdır ki her hareketli çocuk hiperaktif değildir.
Hiperaktivite, genellikle aşağıdaki belirtilerle kendini gösterir:
Yerinde duramama, sürekli hareket halinde olma.
Uzun süre odaklanamama, çabuk sıkılma.
Yönergeleri takip etmekte zorluk.
Sabırsızlık ve sırasını bekleyememe.
Ani ve dürtüsel davranışlar sergileme.
Hiperaktivite, doğru bir şekilde tanımlandığında çocuğun iç dünyasını anlamamıza olanak tanır. Bu yüzden ebeveynler belirtileri gözlemlemek ve bir uzmana danışmaktan çekinmemelidir.
Hiperaktivite ve Beyin İlişkisi
Hiperaktivitenin temelinde beynin farklı işleyiş şekilleri yatabilir. Özellikle beynin frontal lobu (ön lob), dikkat, planlama ve dürtü kontrolünden sorumludur. Hiperaktif çocuklarda bu bölgenin işleyişinde bazı farklılıklar görülebilir. Dopamin gibi nörotransmitterler (beyin kimyasalları) bu süreçte önemli bir rol oynar.
Araştırmalar, hiperaktif çocuklarda dopamin seviyelerinin düzensiz olabileceğini göstermektedir. Bu, çocuğun dikkatini sürdürememesine ve dürtülerini kontrol etmekte zorlanmasına neden olabilir. Ayrıca sağ ve sol beyin arasındaki iletişim eksiklikleri de hiperaktiviteyi tetikleyebilir. Sağ beyin yaratıcılık ve hayal gücünden sorumluyken, sol beyin analitik düşünmeyi ve planlamayı yönetir. Bu iki bölge arasındaki uyum, çocuğun dengeli bir şekilde davranmasını ve hareketliğinin azalmasını sağlar.
Hiperaktif Çocuk için Evde Uygulanabilecek Öneriler;
Hiperaktif bir çocuğu desteklemenin en etkili yollarından biri, enerjisini doğru yönlendirebileceği aktiviteler sunmaktır. İşte evde kolayca uygulayabileceğiniz bazı egzersizler:
Derin Nefes Alma Egzersizleri: Çocuğunuzla birlikte derin nefes alıp verme pratiği yapabilirsiniz. Bu, sakinleşmelerine ve odaklanmalarına yardımcı olur.
Yoga ve Hareket Egzersizleri: Basit yoga pozları, çocuğun beden farkındalığını artırır ve enerjisini dengelemesine destek olur.
Zamanlayıcı Kullanımı: Çocuğunuz bir aktiviteye odaklanmakta zorlanıyorsa, bir zamanlayıcı kullanarak kısa süreli görevler verebilirsiniz. Örneğin, “10 dakika boyunca bu bulmacayı tamamlayabilir misin?” gibi.
Duyusal Aktiviteler: Parmak boyalarıyla resim yapmak, kinetik kumla oynamak gibi duyusal oyunlar, hiperaktif çocukların sakinleşmesine yardımcı olabilir.
EVDE UYGULANABİLECEK PİLATES TOPU EGZERSİZLERİ
Top Üzerinde Oturma ve Sallanma
Çocuğunuz pilates topunun üzerine oturup ayaklarını yere koysun. Hafifçe ileri-geri ya da yanlara doğru sallanmasını sağlayın. Bu hareket, vücut farkındalığını artırır ve sakinleşmeye yardımcı olur.
Pilates Topuyla “Kedi-Köpek” Pozisyonu
Çocuğunuzu yere elleri ve dizleri üzerinde oturtun. Pilates topunu önüne koyun ve elleriyle topu ileri doğru yuvarlamasını isteyin. Sonra topu tekrar kendine çekmesini sağlayın. Bu hareket sırt kaslarını gevşetir ve duyusal bir rahatlama sağlar.
Karın Üstü Topun Üzerinde Yatmak
Çocuğunuz pilates topunun üzerine yüzüstü yatsın, elleri ve ayakları yerde dengede dursun. Bu pozisyonda ileri geri yuvarlanmasını sağlayın. Bu egzersiz, denge ve koordinasyonu geliştirir, aynı zamanda sakinleştirici bir baskı hissi yaratır.
Pilates Topuyla “Balık” Hareketi
Çocuğunuzu sırt üstü topun üzerine yatırın, ayakları yere değsin. Kollarını iki yana açarak derin nefes alıp vermesini teşvik edin. Bu hareket göğüs kafesini açar ve duyusal düzenleme sağlar.
Ayakta Top İtme
Çocuğunuzu bir duvara yönlendirin ve pilates topunu duvarla vücudu arasına yerleştirin. Çocuğunuzun vücuduyla topu duvara itmesini ve yavaşça geri çekilmesini isteyin. Bu, kas gücünü artırırken sakinleştirici bir basınç sağlar.
Diz Üstünde Topa Sarılma
Çocuğunuz diz çökerek pilates topuna sarılsın ve başını topun üzerine koysun. Bu pozisyonda derin nefes almasını sağlayın. Hareket, güven ve rahatlama hissi yaratır.
Pilates Topunu Yuvarlama
Çocuğunuzun ellerini topun üzerine koyup yavaşça ileri doğru yuvarlamasını, ardından tekrar geri çekmesini isteyin. Bu hareket dikkatini toplamasına ve kas kontrolünü geliştirmesine yardımcı olur.
Pilates Topuyla Hafif Zıplama
Çocuğunuz pilates topunun üzerine otursun ve yavaşça küçük zıplamalar yapsın. Bu egzersiz, fazla enerjiyi yönlendirir ve çocuğun dikkatini sakin bir şekilde toplamasına yardımcı olur.
Bu egzersizler, hem eğlenceli hem de çocuklarınızın duyusal rahatlama ve yavaşlama ihtiyacını karşılayabilecek şekilde tasarlanmıştır. Düzenli uygulandığında, bu tür aktivitelerin çocuğunuz üzerinde olumlu etkiler yaratacağını göreceksiniz.
Hiperaktif Çocuk için Oyun Önerileri
Oyunlar, çocukların dünyayı keşfetmeleri ve öğrenmeleri için doğal bir yoldur. Hiperaktif çocuklar için şu oyunları evde deneyebilirsiniz:
1. Hazine Avı: Evde bir hazine avı düzenleyerek çocuğunuzun hareketlerini tek bir hedefe yönlendirebilirsiniz.
2. Eşleştirme Oyunları: Hafıza kartları veya nesneleri eşleştirme oyunları, çocuğunuzun hiperaktivitesini azaltmaya yardımcı olabilir. Bu eşleştirme oyununu pilates topunun üzerindeyken de deneyebilirsiniz.
3. Ritim ve Dans Oyunları: Çocuğunuzla birlikte dans ederek enerjisini eğlenceli bir şekilde harcamasını sağlayabilirsiniz.
4. Puzzle ve Strateji Oyunları: Yaşına uygun bulmacalar veya basit strateji oyunları, çocuğunuzun odaklanmasını artırabilir ve yavaşlamasını sağlayabilir.
Sağ-Sol Beyin Aktiviteleri
Sağ ve sol beyin arasındaki dengeyi geliştirmek için şu aktiviteleri öneriyorum:
1. Çapraz Hareket Egzersizleri: Sağ diz ve sol dirseği birleştirme gibi hareketler, beynin iki yarısı arasındaki iletişimi güçlendirir.
2. Sanat ve Bilim Aktiviteleri: Resim çizmek sağ beyni, bir deney yapmak ise sol beyni harekete geçirir. Çocuğunuzun keyif aldığı becerilere göre bunların arasından seçim yapabilirsiniz.
3. Hikaye Tamamlama: Bir hikayeye başlayın ve çocuğunuzun devam ettirmesini isteyin. Bu, yaratıcılığı ve problem çözme becerilerini aynı anda çalıştırır. Bu da çocuğunuzu dikkatli düşünmeye sevk ederek hareketini azaltmaya yardımcı olur.
4. El Yazısı Çalışmaları: Yazı yazmak, özellikle eğik yazı, beynin iki yarısını aynı anda aktive eder. Bu zihinsel rahatlamayı bununla birlikte de fizyolojik rahatlamayı sağlar.
Ebeveynlere Son Söz
Hiperaktivite, çocuğunuzun enerjisini nasıl yönlendirdiğinizi yeniden gözden geçirmeniz için bir fırsat olabilir. Onları koşulsuz bir sevgiyle desteklemek, başarıya giden ilk adımdır. Unutmayın, her çocuğun bir potansiyeli vardır ve doğru yönlendirmelerle bu potansiyel ortaya çıkabilir.
Sevgili ebeveynlerim, bu süreçte sabırlı olun, çocuğunuzu anlamaya çalışın ve gerekirse bir uzmandan destek almaktan çekinmeyin. Çünkü her çocuk eşsizdir ve her biri sevgiyle büyüdüğünde harikalar yaratabilir.
ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENİ
SEDA ÜNAL
Comments