Koklear implant / İşitme Cihazı Takılması Yeterli Olur mu ?

İŞİTME DUYUSU BEYİNDE NE DEMEKTİR, İŞİTME CİHAZI/KOKLEAR İMPLANT TAKILDI YETERLİ Mİ?

İşitme duyusu anne karnındayken başlar. Bebek annenin karnındayken rahimdeki sesleri, dış dünyadaki bazı sesleri duyabilir. İç ve orta kulak gelişimini sağlayan bebekler 17. Haftadan itibaren dış dünyadaki sesleri duymaya başlayabiliyorlar.

Doğuştan işitme kaybı olan bir bebekte beyindeki bu işitsel yoksunluk anne karnından itibaren başlıyor. Sesleri yeterince net duyamayan bebeklerin beynindeki hücreler diğer duyuların maksimum işlemlemesine maruz kalarak re-organize olur.  Bu reorganizasyon yani nöro-plastisite dediğimiz olay (yaşamın ilk yıllarında beynin büyüme kapasitesi) ilk 3 – 18 ay döneminde büyük bir bölümünü tamamlar. Dolayısıyla işitme duyusu için erken tanı erken tedavi çok önemlidir.

İşitsel sistemin üç temel görevi vardır;

• Objeleri ve olayları tanıma

• Müziği algılama

• Dili anlama (sesin temel özelliklerini işlemlemeye bağlıdır.)

• 
  

İşitme kayıplı çocuklarda işitme eğitimi ilerleyen süreçlerde dil gelişimi için çok önemlidir. Çocuklar nasıl duyarsa öyle konuşurlar. Doğru duyan bir çocuk kelimeleri doğru telaffuz eder, doğru öğrenir. Dolayısıyla odyologların görevi işitme kayıplı bireye sesi doğru duyurmak, aile danışmanlığı vererek aileyi çocuğa göre koopere etmek ve çocuğun işitsel algı seviyesini iyileştirmek olmalıdır. Ancak unutulmamalıdır ki her işitme kayıplı çocuk akranları ile aynı seviyede olmayabilir. Sesi ileten cihazlarla iletilen ses ile normal işiten bireye giden sesle aynı değildir. Bu yüzden ne kadar erken cihaz takılıp ne kadar erken eğitime başlanırsa beyindeki işitsel yoksunluğun dezavantajları o kadar aza indirilir.

Gel gelelim çocuğumuz işitme aksesuarlarını taktı yeterli midir?

En önemli kısım gerçekleştirilmiş olarak görebiliriz artık. Bundan sonraki süreç; aksamayan, odyologun bulunduğu, aile merkezli bireyselleştirilmiş bir işitme eğitimi ve dil eğitimi almakla başlar. Terapilerde odyologunuzu gözlemleyerek bebeğinizle rutin hayatınızda nasıl iletişim kurmanız gerektiğini, duyduğu seslere karşı nasıl tepki vermesi gerektiğini veya en basit bebeğinizi nasıl dinlemeye hazır hale getirebileceğinizi odyologunuzu gözlemleyerek mutlaka öğrenin.

Bu stratejilerin birinden bahsedecek olursak; belki de en uzun zaman alan ve ilk hedeflenen basamak işitsel fark etmedir. Yeni cihaz takılmış bebekler sesin varlığı yokluğu, nasıl tepki vereceğini bilmemesi gibi bazı sorunlar yaşarlar. Bu dönemde hatta seslerden çok fazla korkup cihazlarını atan, ses duyduğunda sürekli gözlerini kırpan, cihazlarını takmak istemeyen bebeklerle çok fazla karşılaşırız. Bunun sebebi henüz seslere adapte olamamış olması da olabilir, duyusal olarak ses karşı hassasiyet de olabilir veya davranışsal bir problem de olabilir. Detaylı değerlendirme yapılıp gerekli multidisipliner çalışmalar sağlanabilir. Dolayısıyla işitme kayıplı bir bireyde işitme cihazını veya koklear implantını taktık artık bitti gibi bir süreçten ziyade çocuğumuzu daha nasıl işitme duyusu ve dil girdisi ile yıkayıp maruz bırakabiliriz mottosunun peşini kovalamalıyız. Bunun için de çocuğunuzun hangi işitsel algı basamağında olduğunu öğrenmek ve ona göre çocuğunuza yaklaşmanız gerekmektedir.

Bir sonraki yazımızda işitsel algı basamakları ile yazımıza devam edeceğiz .   

Esmanur ÖCÜ

Odyolog