Kreş mi Özel Eğitim mi? Gelişimsel Gerilikleri Tek Başına Kreş Kapatır mı?
- Selçuk Bayram

- 3 Nis 2023
- 2 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 9 Ağu

Merhaba,
Bugünkü konumuz, özel gereksinimli çocukların kreşe başlama süreci. Yazımda, kreşin bu çocuklar için ne zaman ve hangi koşullarda faydalı olacağını, kreşe başlamadan önce dikkat edilmesi gereken önkoşulları ve ebeveynlerin sıkça yaptığı hataları ele alacağım.
Kreş Öncesi En Önemli Önkoşul: Problem Davranış Kontrolü
Bir çocuğun kreşe başlaması için en önemli önkoşul, sosyal olarak dışlanmasına yol açacak problem davranışlarının olmamasıdır. Çığlık atma, öfke patlamaları gibi davranışlar, ebeveynler için bile zorlayıcıyken, kreşteki akranlarının bu duruma nasıl tepki vereceğini düşünmelisiniz. Kreş, akran etkileşimi için çok değerlidir; bu nedenle, bu etkileşimi engelleyecek davranışların kontrol altına alınması şarttır.
Akran Etkileşimini Artıracak Önkoşul Becerileri
Kreşte geçirilen zamanın verimli olması için çocuğunuzun bazı temel becerilere sahip olması gerekir. Bu beceriler şunlardır:
Taklit Becerileri: Çocuklar, akranlarının davranışlarını taklit ederek öğrenir. Taklit becerileri olmayan bir çocuk, grup içinde öğrenme fırsatlarını kaçırır.
Yönerge Takip Becerileri: Grup içinde uyumlu hareket etmek ve kuralları öğrenmek için "bekle", "dur", "bak", "al", "ver" gibi basit yönergeleri takip edebilmesi önemlidir. Bu, sınıf yönetimini kolaylaştırır ve çocuğun uyumunu artırır.
Alıcı Dil Becerileri: İsme tepki verme, göz teması kurma, sesin kaynağına yönelme gibi alıcı dil becerileri, çocuğun çevresel farkındalığını ve akran etkileşimini güçlendirir.
Kişi Farkındalığı: Özellikle Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocuklarda, etrafındaki kişilerin farkında olmak önemlidir. Öğretmen ve akranlarının farkında olan bir çocuk, kreşi aktif bir öğrenme alanına çevirebilir.
Ayrıca, ses, ışık veya kalabalık gibi uyaranlara karşı hassasiyeti olan çocuklarda, bu hassasiyetler tolere edilebilir düzeydeyse kreş faydalı olabilir. Ancak, aşırı tepki veriyorsa, bu durum daha büyük problemlere yol açabilir.
Kreşten Beklentileriniz Ne Olmalı?
Kreş, birebir eğitimden ziyade bir grup eğitimi ortamıdır. Çocuğunuzun yukarıda belirttiğim becerileri ne kadar gelişmişse, doğal ve yaşantısal öğrenmeleri de o kadar fazla olur. Kreşten en önemli beklentileriniz sosyal beceriler ve oyun becerilerinin gelişmesi olmalıdır. Bu becerilerle birlikte alıcı ve ifade edici dil becerilerinde de ilerleme kaydedilmesi beklenir.
Kreş Konusundaki Yanlış Bilinenler
Özel gereksinimli çocuklarda (OSB, zihinsel yetersizlik, Down sendromu vb.) gelişimsel gerilikleri tek başına kreşin kapatmasını beklemek doğru değildir. "6 ay kreşe gönderelim, duruma bakalım" diyerek vakit kaybetmek, problemlerin daha da derinleşmesine neden olabilir. Kreş, akran etkileşimi için değerli bir ortam sunsa da, önkoşul becerileri eksik olan bir çocuk bu ortamdan yeterince faydalanamaz. Kreşte bulunmak ile kreşten öğrenmek farklı şeylerdir.
Sorularınızı FORUM kısmına yazabilirsiniz.
Selçuk Bayram
Özel Eğitim Öğretmeni
Yorumlar