Öğrenme Güçlüğü (Disleksi) nedenleri ve Yaygınlığı

Merhaba Değerli Veliler ve Meslektaş Arkadaşlar:

Bu yazımızda Öğrenme Güçlüğünün Nedenleri ve Yaygınlığı üzerine konuşacağız.

Öğrenme Güçlüğünün(disleksi) Nedenleri:

Öğrenme güçlüğünün nedenlerine ilişkin kesinleşmiş bilgiler bulunmamaktadır. Buna karşılık araştırmacılar ağırlıklı olarak bu güçlüğün çeşitli nedenlerle olan ilişkilerini açıklamaya çalışmaktadırlar. Bu nedenler:

-Genetik Faktörler

-Çevresel Faktörler

-Nörolojik Faktörler

-Fizyolojik Faktörler

-Gebelik ve Doğum Faktörleri

Tüm özel eğitim kategorilerinde olduğu gibi öğrenme güçlüğünün nedenlerini de açıklamada sıklıkla kullanılan faktörlerin başında genetik faktörler gelmektedir. Bu faktöre ilişkin bilgiler de; tek ve çift yumurta ikizleri ve aileler ile yürütülen çalışmalar ile ortaya konmaktadır. Örneğin matematik öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin ebeveynleri incelendiğinde onların da matematik öğrenme güçlükleri olduğu bulunmuştur.

Çevresel faktörler bağlamında yetersiz beslenme veya sağlıklı beslenememe (örn., besin maddelerine erişememe, kimyasal boyalı gıda tüketimleri vb.) zararlı madde kullanma alışkanlıkları ve zehirleyici(toksin) maddelere(örn., kurşun, cıva vb.) maruz kalmanın öğrenme güçlüğü ile ilişkili olabileceği belirtilmektedir. Aynı zamanda hamilelik sürecinin sağlıksız geçirilmesi veya bu süreçte sağlık hizmetlerine yeterince erişememe sorunlarının da öğrenme güçlüğü üzerinde etkilere neden olabileceği ortaya konmuştur.

Öğrenme güçlüğünün nedenleri incelendiğinde tek bir faktörün tek başına değil bir dizi faktörün bir araya gelerek öğrenme güçlüğüne neden olabileceği görülmektedir. Öğrenme güçlüğünün nedenini tam olarak bilemesek de bildiklerimizin sayısı gün geçtikçe ya da geçmişten günümüze artmaktadır. Bu nedenle güçlüğün temel akademik beceriler üzerindeki olumsuz etkilerini ve öğrenciler üzerindeki duygusal etkilerini en aza indirecek yöntem, teknik veya yaklaşımlara odaklanmak gerektiği söylenebilir. Bunun içinde akademik becerilere yönelik etkililiği kanıtlanmış müdahaleler ile öğrencilerin akademik yeterlilikleri artırılırken bir yandan da özellikle dil, dikkat, motor ve bellek becerilerinin desteklenerek bütüncül bir yaklaşımın uygulanması gerektiği düşünülmektedir.

Öğrenme Güçlüğü

Öğrenme Güçlüğünün (disleksi) Yaygınlığı:

Öğrenme güçlüğü özel eğitim kategorileri (örn., duygu ve davranış bozukluğu, otizm spektrum bozukluğu, zihinsel yetersizlik, işitme yetersizliği vb.) düşünüldüğünde, kategoriler içerisinde geniş gruplardan birini, yaklaşık olarak özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin yarısından fazlasını oluşturmaktadır. Öğrenme güçlüğünün yaygınlığına ilişkin net olarak sayı verilmemesine rağmen Türkiye’de sınırlı da olsa yapılan çalışmalar vardır. Örneğin, Ankara’da öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin yaygınlığını belirlemeyi amaçlayan bir araştırmada ilkokul ikinci sınıfta okuma güçlüğünün yaklaşık %2 düzeyinde olduğu belirtilirken, Sivas’ta ilkokul düzeyinde bulunan öğrencilerde okuma güçlüğü yaklaşık %20, yazma güçlüğü yaklaşık %20, matematik güçlüğü ise yaklaşık %25 olduğu belirtilmiştir. Benzer olarak Edirne’de yapılan bir araştırmada işse ilkokul düzeyinde öğrenme güçlüğü yaygınlığının yaklaşık %14 olduğu bulunmuştur.

Öğrenme güçlüğü olan öğrencilerde oran farklılığı cinsiyet değişkeninde de karşımıza çıkmaktadır. Erkeklerde kızlara göre 3 kat daha fazla görülmektedir.

Okuma ve yazma güçlüğünün erkek öğrencilerde matematik güçlüğünün ise kızlarda daha fazla olduğu araştırma sonuçları bulunmaktadır.

Öğrenme güçlüğü ile ilgili giriş bilgilerini bu yazımız ile bitirmiş bulunuyoruz. Diğer yazılarımızda Öğrenme güçlüğünün türlerine ve özelliklerine değineceğiz.

Öğrenme güçlüğü tanı kriterlerini okumak için tıklayınız.

Sorularını forum kısmına yazabilirsiniz.

Yunus Emre Aydoğdu

Özel Eğitim Öğretmeni