Çocuklarda Denge Nasıl Geliştirilir ? Denge Gelişiminin Önemi ve Ailelere Tavsiyeler

Herkes merhabalar.

Bu yazımda hareketin temel taşlarından biri olan ve erken çocukluk döneminde kazanılması gereken birçok becerinin temelini oluşturan denge becerisinin önemi hakkında yazacağım. Denge her ne kadar sadece kas gelişimi ile alakalıymış gibi görünse de birçok sistemin ortak ve doğru çalışmasıyla birlikte gerçekleşir.

Denge Nedir ?

Denge kişinin vücut ağırlık merkezini destek yüzeyi içerisinde tutabilme ve bu durumu sürdürebilme, vücut kaslarının görsel ve kinestetik bileşenlerinin, vücudun gereksiz hareketler veya düşmeler olmadan dengesini korumak için orta kulakta bulunan denge sensörleriyle birlikte çalıştığı bir tür motor hareket koordinasyonunu ifade eder. 

Vücut denge becerisi, vestibüler sistem (denge sensörleri), proprioseptif sistem (hareket sensörlerinden sorumlu) ve görsel sistem gibi iç sistemlere bağlıdır. Denge ayrıca destek tabanı, ağırlık merkezi ve vücudun yapısı ve ağırlığı gibi belirli dış faktörlere de bağlıdır. Bu sistemlerden herhangi birinde yaşanan bozukluk denge bozukluklarına sebep olabilmektedir.

Denge becerileri, temel hareketlerden en karmaşık motor becerilerine kadar diğer tüm motor becerilerinin temelini oluşturur. Kas-sinir sistemi, dikkat, konsantrasyon ve zihinsel imgeleme gibi belirli bilişsel süreçler için bir bağlantı noktası bile oluşturur. Yapılan araştırmalar sonucunda vücut dengesi ile öz yeterlilik duygusu, depresyon ve kaygı gibi zihinsel durumlar arasında bir ilişki olduğu bulunmuştur.

Denge Türleri

Denge becerisi iki türde değerlendirilir. Buna spor branşlarından örnek verecek olursak bir sörf sporcu ile jimnastik sporcusunun üstüne yoğunlaşması gereken denge yetileri farklıdır.

• Statik denge; : İnsanın vücudunun dengesini belli bir yerde ya da pozisyonda sağlama yeteneğidir. Buna örnek olarak, tek ayak üzerinde durmak ve ayaklar üzerinde yüksekte bir pozisyonda durmak statik denge kurmamız gereken durumlardır.

• Dinamik denge; Hareket ederken dengeyi sağlama yeteneğidir. Yürümek, koşmak, sıçramak, merdiven inme, denge tahtasında yürümek gibi durumları dinamik denge örnekleridir.

Denge Gelişiminin Önemi

Denge yeteneği, motor becerilerin performansı için temel koşuldur ve iç ve dış sistemlere bağlıdır. Erken çocukluk dönemindeki(0-6 yaş) motor deneyimi, çeşitli sistemler arasındaki senkronizasyonu geliştirmek için gerekli bir koşul ve önemli bir faktördür. 

Denge gelişimi desteklenen çocukların;

-Düşüp yaralanma riskleri azalır,

-Akranlarıyla denge gerektiren oyunları  oynayarak sosyal iletişim becerilerini olumlu yönde geliştirmesine olanak sağlar,

-Ayakkabı ve kıyafetlerini kendi başına giymesi kolaylaşır,

-Kas ve iskelet sistemi gelişimi olumlu yönde etkilenir,

-Fiziksel aktiviteleri yapabiliyor olması özgüvenini geliştirir.

Denge Gelişimi için Ailelere Tavsiyeler

Çocuklarınızız denge gelişimini desteklemek için;

• Tek ayak üzerinde bekleme yarışı yapabilir,

• Eve girerken asansör yerine merdivenle ri kullanabilir,

 • Sek-sek, kör-ebe gibi oyunlar oynayabilir,

 •Düz bir ip ve çizgi çizerek üzerinde yürüyerek,

•Çocuğun yaşına göre denge bisikleti veya scooter alarak,

• Çocuklara uygun spor parklarına götürerek;

Hem çocuklarınızla eğlenceli vakit geçirip, aynı zamanda gelişimlerini desteklemiş olursunuz.

 ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENİ

ENES ÖNGÖR