Kaynaştırma Eğitimi hakkında Bilmeniz Gerekenler

Değerli veliler yeniden merhaba :)

 Bir önceki yazımda sizlere kaynaştırma ve özel eğitim sınıfı kararlarının RAM tarafından nasıl verildiği üzerine bir yazı hazırlamıştım. Umarım kafanızdaki soru işaretlerini biraz da olsa giderebilmişimdir.

Bu yazımda da sizlere kaynaştırma eğitimi hakkında merak edilen, kafa karıştıran konular ve sorular üzerinden daha ayrıntılı olarak bilgi vermeye çalışacağım.

•  Kaynaştırma kararı tüm yetersizlik türlerine verilebilir mi?

Evet, verilebilir ancak zihin ve otizm tanılarında RAM Özel Eğitim Değerlendirme Kurulundan çıkan raporda eğitsel tanının bu yetersizlik türlerinde hafif düzeyde olması gerekir. Yani orta düzeyde zihin veya otizm gibi tanılarda kaynaştırma kararı çıkamaz uygun olan özel eğitim sınıfı veya okuluna yönlendirme yapılır.

• Çocuğum kaynaştırma öğrencisi ve 1.sınıfa başlayacak yalnızca belirlenen okullara mı gidebilir?

 Hayır, Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin 11.maddesi der ki “şehit, harp malûlü ve muharip gazi çocukları ile rehberlik ve araştırma merkezi raporu ile yönlendirilmesi yapılan özel eğitime ihtiyacı olan çocuklar, yerleşim yeri adresine uyumlu okula kaydedildikten sonra durumlarını belgelendirmeleri şartıyla ulusal adres veri tabanındaki adreslerine bakılmaksızın istedikleri okula nakli yapılır.”. Yani eğer çocuğunuzun RAM’dan çıkan resmi tedbir (yönlendirme) kararı varsa ilkokulda istenilen okula kayıt yaptırılabilir.

• Okul kaynaştırma kararı için her sene RAM’dan rapor almak zorunlu mu?

Bu sorunun cevabı da hayır, RAM’dan çıkan resmi tedbir kararı her kademenin sonuna kadar geçerlidir. (Eğer öğrenci için farklı bir karar alınması üzerine okul tarafından yeniden yönlendirme yapılmadıysa.) Yani 1.sınıfta alınan karar 5.sınıfa kadar geçerli, 5.sınıfta alınan liseye geçene kadar geçerli gibi. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta her kademe geçişinde bu kararın mutlaka RAM tarafından yenilenmesi gerekmektedir.

• Çocuğumun ilkokulda Özel Öğrenme Güçlüğü tanısı vardı, şuan 5.sınıf ve artık yaşıtlarıyla akademik olarak aynı gelişim seviyesinde. Raporu kalkabilir mi?

Zihin yetersizliği tanısı dışındaki tüm tanıların RAM tarafından kaldırılabilmesi için öncelikle Sağlık Raporunun yenilenmesi gerekir. Şöyle ki eğer çocuğunuz ilkokulda ÇÖZGER veya tek hekim raporuyla Özel Öğrenme Güçlüğü tanısı aldıysa, öncelikle yeniden sağlık kuruluşuna gidilip bu tanının kaldırılması yönünde yeniden başvuru yapılmalıdır. Doktor uygun görür ve tanıyı kaldırırsa bu aşamadan sonra RAM da öğrencinin eğitsel tanısını normale çevirebilir.

• Çocuğum 2.sınıfta, bu zamana kadar kaynaştırma eğitimden faydalanıyordu ancak okul yeniden RAM’a yönlendirip özel eğitim sınıfına geçmesinin daha iyi olacağını belirtti. Okul böyle bir itiraz yapabilir mi? Böyle bir geçiş nasıl ve neye göre yapılıyor?

Öncelikle evet okulların öğrencinin resmi tedbir kararlarına itiraz hakları vardır. Öğrencinin kaynaştırmaya uygun olmadığı veya gelişim göstermediği düşünülüp böyle bir itiraz yapılmış olabilir. Bu süreçte öncelikle veli olarak öğretmenle bu konuyu ayrıntılı görüşmeniz gerekir. “Öğretmen neden böyle bir yol izledi, sınıf içerisinde hangi çalışmalar ve düzenlemeler yapıldı, öğrenci hangi aşamalarda gelişim göstermedi?” Bu soruların cevabını alacağınız tek kişi çocuğunuz öğretmeni ve süreci en sağlıklı onunla yürütebilirsiniz. Karara doğrudan itiraz etmek yerine öncelikle öğretmenin gözlem ve görüşlerini dinlemekte her zaman fayda var. Öğretmen de sizinle aynı tarafta ve çocuğunuzun yararına olan kararı almak istiyor.

Diğer sorunun cevabı ise öğrencinin kaynaştırma kararından özel eğitim sınıfına geçiş kararı yine RAM tarafından çıkacak rapor doğrultusunda verilebilir. Kararın nasıl verildiğine ise  bir önceki yazımda ayrıntılı olarak değinmiştim. Oradan inceleyebilirsiniz.

• RAM’dan çocuğumla ilgili kaynaştırma kararı çıktıktan sonra veli olarak hangi adımları izlememiz gerekiyor?

Burada öncelikli olarak üzerinde durmanız gereken ve takip etmeniz gereken konu okulda destek eğitim odasının açılmasıdır. Okullarda bazen yer ve öğretmen bulamama gibi sorunlardan kaynaklı bu süreç gecikebiliyor ve siz veli olarak sürecin otomatik olarak başladığını düşünerek konunun üzerinde durmayabiliyorsunuz. Böylece koca bir dönem geçmiş oluyor ve çocuk destek eğitim odasından faydalanamıyor. Çocuğunuzun eğitim sürecinin aksamaması için durumu her zaman takip etmekte fayda vardır. RAM’dan karar çıktığı tarih itibariyle okulda destek eğitim odası açılması zorunludur. Bu öğretmenin veya okul müdürlerinin veya velinin inisiyatifinde olan bir durum değildir.

Destek eğitim odası açıldıktan sonraki süreçte zaten okul BEP birimi devreye giriyor ve çocuğunuz için gerekli olan programı hazırlıyorlar. Bu süreçten sonra da zaten veli olarak sizin üzerinize düşen yine çocuğunuzun gelişimini takip ederek, öğretmenle iletişim halinde kalarak destek eğitim odasının çocukta fayda sağlayıp sağlamadığı yönünde istişarelerde bulunmaktır.

• Çocuğum kaynaştırma öğrencisi ve 8.sınıf. Seneye liseye başlayacak. Eğitsel tanısından kaynaklı gidebileceği liselerde bir sınırlama var mı?

Kaynaştırma öğrencileri de diğer öğrenciler gibi tercih ve nakil işlemleri yapabilir. Normal müfredatı takip eden kaynaştırma öğrencileri merkezi ortak sınavlara girmiş ve yerleştirmeye esas puanı almışsa;  Fen Liseleri, Sosyal Bilimler Liseleri, Anadolu Liseleri, Anadolu İmam Hatip Liseleri, Çok Programlı Liseler,  Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri, Mesleki Eğitim Merkezleri, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri, Merkezi Yerleştirme İle Öğrenci Alan Özel Okullara tercih yapabilirler.

Herhangi bir okula yerleşemeyen öğrenciler için , geçerli sağlık raporu ve ortaöğretim kademesine yönelik “Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu Raporu” doğrultusunda ikamet adresleri, yetersizlik durumu ve özellikleri dikkate alınarak yerel yerleştirme ile İl/İlçe Öğrenci Yerleştirme ve Nakil Komisyonu kararı ile yerleştirme başvuruları alınarak işlemleri yapılır.

• Kızım liseye gidiyor ve arkadaşlarının onu dışladığını düşünerek destek eğitim odasında eğitim almak istemiyor.  Ne yapmalıyım?

Bazı okullarda öğrenciler ders saati içinde alınarak destek eğitim odası eğitimine götürüldüğü için bu durum sınıf içinde diğer öğrenciler tarafından bir gündem haline getirilebilir. Konunun çözümü için okul rehberlik servisi, sınıf öğretmeni ve okul idaresiyle görüşülerek öğrencinin destek eğitim saatleri ders dışında verilecek şekilde ayarlanabilir. Tabi öğretmen ders saatleri ve diğer koşullar uygunsa. Her okul ve sınıf için bu durum uygun olmayabilir. Okul idaresiyle görüşülerek karar verilmesi gerekir. Öğrencinin böyle bir nedenden dolayı gitmek istememesi son derece doğal bir tepkidir. Velisi olarak çocuğunuzun bu düşüncesini tepkiyle karşılamamalı ve kesinlikle okul rehberlik servisinden destek alınarak hem sınıf içi akran ilişkileri hem de öğrencinin bu konudaki düşünceleri göz önünde bulundurularak hareket edilmelidir.

Öznur ORHAN

Özel Eğitim Öğretmeni