Yüzmenin Fiziksel Yetersizliklerde Sağladığı 10 Fayda

Yüzme birçok doktor veya fizyoterapistin hastalarına yürümeden sonra en çok tavsiye ettiği bir egzersiz çeşididir. Yürüme en ucuz ve en kolay yapılabilen bir egzersiz türü olduğundan tavsiye edilirken yüzme sporunun ise 2. sırada gelmesinin nedeni tüm kasları aynı anda çalıştıracak bir egzersiz olarak fayda sağlamasıdır. Birçok fiziksel yetersizlik durumunda yüzme sporu ya da daha kapsamlı şekilde su içi egzersiz programları faydalı şekilde uygulanabilmektedir. Su içi egzersizleri aquaterapi ya da hidroterapi adıyla da duyabilirsiniz. Yüzme bir egzersiz türü olarak yapılırken aynı zamanda tedavi edici özellikleri nedeniyle de tercih edilmektedir. Su içi egzersiz programlarının tercih edildiği fiziksel yetersizlik durumları CP'nin tüm çeşitleri, inme geçirmiş hastalar, kas güçsüzlüğü yaşayan hastalar ya da aşırı spastisite yaşayan hastalarda önerilen bir egzersiz türü olmakla beraber aynı zamanda postür veya duruş bozukluğu yaşayan kişilere de yüzme tavsiye edilmektedir.

Yüzmenin bu kadar çok tercih edilmesinin sebeplerini gelin 10 maddede inceleyelim:

1. Serebral Palsi'de karşılaşılan en sık problem spastisite yaşanmasıdır. Spastisite durumlarında bireyler rahatlıkla eklemlerini veya kaslarını hareket ettiremezler ve bu nedenle hayatlarında kısıtlılık yaşarlar spastisiteye karşı koyamadıklarından veya bu kas gruplarını gevşetemediklerinden bunu gevşetme yöntemi olarak su kullanılmaktadır. Suyun sedatize edici bir etkisi bulunmaktadır bu sayede kaslarda bir gevşeme oluşur ve kalıcı bir etki olmasa da kısa süreli olarak hareketlerini yüzmeden sonra da daha rahat bir şekilde gerçekleştirebilmektedir

2. Fiziksel yetersizliği bulunan bireylerde genelde kas güçsüzlüğü de eşlik etmektedir. Kas güçsüzlüğünde bireyler yer çekimine karşı hareket etmede güçlük yaşarlar. Bu nedenle daha kolay hareket edebilmeleri için suyun kaldırma kuvvetinden yararlanmak üzere yüzme egzersizleri tercih edilir. Yüzme esnasında su otomatik olarak bireyi yukarı kaldıracağı için ve bireyin ağırlığını su taşıyacak, suyun içinde daha kolay hareket edebilecektir. Bu sayede ekleme binen yük azaltılarak daha fazla hareket yeteneğine sahip olmaktadırlar.

3. Hipotoniye sahip bireylerde de kas güçsüzlüğüne benzer durumlar gözlenebilmektedir hipotoniye sahip bireyler vücut farkındalığı problemleri yaşayabilir ve yer çekimine karşı hareket etmede zorlanırlar ya da fazlaca yorulurlar. Yüzme egzersizleri ya da su içi egzersizler bu bireylerin hareket yeteneklerini ve vücut farkındalıklarını artırmada destek olur.

4. Yüzme egzersizi aynı zamanda bir güçlendirme egzersizi gibi düşünülebilir çünkü suyun belli bir yoğunluğu ve bireye uyguladığı bir basınç vardır. Bu basıncın adı hidrostatik basınçtır. Bu basınç vücutta doğal bir destek oluşturur ve bu yoğunluğa veya basınca karşı hareket ettirilen kaslar güçlenir.

5. Su içi egzersiz ya da yüzme egzersizleri sırasında tüm vücuda temas eden su sayesinde taktil uyaran bireye sağlanmış olur ve tüm vücuttan sinyalleri alan reseptörler bu bilgiyi beyne ileterek bireyin vücut algısını geliştirerek uzaydaki konumunun farkına varmasını sağlar.

6. Yüzme egzersizi veya su içi egzersizlerin vücudu stres ve gerilimden uzak tutarak fiziksel ve duygusal iyi olma halini destekler. Su içindeki hareket kabiliyetinin arttığının farkına varır ve kendine güveni artar. Bu sayede sosyal ilişki ve iletişim üzerine pozitif etki yaratır.

7. Su içi egzersizlerde aynı zamanda suyun sıcaklığı da oldukça önemli bir yer kaplamaktadır. Çünkü su sıcaklığının hem vücut üzerinde etkisi vardır hem de ısının iletimi havaya oranla suda daha hızlıdır. Uygun sıcaklıklar sağlandığında kas tonusunun azaldığı ve spastisiteyi kontrol edilebilir hale getirdiği gözlenmektedir.

8. Tipik gelişim gösteren bireylerde postüral bozuklarda güzel sonuçlar veren bir egzersiz çeşidi olarak tercih edilebilirken son yapılan çalışmalarda skolyoz tanısı almış bireylerde omurganın duruşunu düzeltmediği hatta skolyoz derecesinin artmasına neden olabileceği belirtilmiştir. Ancak herhangi bir tanı almamış ve fonksiyonel olarak bozukluk olduğunda postüral problemlerin tedavisinde bir seçenek olarak rahatlıkla tercih edilebilir.

9. Su içi egzersizlerde genellikle ilk çalışılan egzersiz; nefes-solunum egzersizleri olmaktadır. Çünkü suyun içinde hareket ederken nefesimizi kontrollü kullanmaya ihtiyacımız vardır. Bunun nedeni suyun ayrıca bir basınca sahip olması ve dolayısıyla göğüs kafesine yaptığı basınç nedeniyledir. Bu durumu avantaj haline çevirerek kardiyorespiratuar (kalp-akciğer) fonksiyonların gelişmesini ve nefes kontrolünün sağlanmasına destek olacaktır.

10. Su içi egzersizler ya da yüzme egzersizleri diğer motor aktivite ve egzersiz programlarına ek olarak yer alması gereken bir egzersiz türüdür bu sayede bütüncül bir yaklaşım sağlanarak bireyin tüm ihtiyaçlarını karşılayacak bir bütün oluşturur.

Şule TEZCAN

Fizyoterapist